پاره شدن تسمه نقاله یکی از مشکلات رایج در صنایع تولیدی و معدنی است که می تواند منجر به توقف خط تولید، افزایش هزینه ها و حتی خطرات جانی شود. در بسیاری از واحدهای صنعتی، تسمه نقاله نقش حیاتی در جابجایی مواد و محصولات دارد. بنابراین شناسایی علل پاره شدن تسمه نقاله و اتخاذ راهکارهایی برای جلوگیری از این اتفاق، امری ضروری برای کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری و افزایش بهره وری کارخانه ها به شمار می رود.

اهمیت شناخت علت پاره شدن تسمه نقاله

تسمه نقاله به عنوان یک قطعه مصرفی و پرکاربرد، همواره در معرض فرسایش و آسیب قرار دارد. اگرچه طول عمر تسمه نقاله با توجه به جنس، نوع کاربری و شرایط محیطی ممکن است متفاوت باشد، اما پاره شدن تسمه نقاله می تواند خسارات زیادی به خط تولید وارد کند. در بسیاری از موارد، عدم توجه به مراقبت های لازم و نادیده گرفتن علائم هشداردهنده، باعث شدت یافتن این مشکل می شود. در این مقاله به بررسی مهم ترین دلایل پاره شدن تسمه نقاله و روش های پیشگیری از آن خواهیم پرداخت.

سازوکار عملکرد نوار نقاله و انواع تسمه

یکی از بخش های مهم هر خط تولید، نوار نقاله است که برای انتقال مواد اولیه و محصولات در بخش های مختلف استفاده می شود. نوار نقاله ها بسته به نوع کاربرد، طرح و ساختار متفاوتی دارند. اصلی ترین وظیفه آنها، کاهش نیاز به نیروی انسانی در جابجایی و تسریع فرآیند تولید است. تسمه نقاله ها که بر روی نوار نقاله نصب می شوند، بسته به نوع مواد جابجاشونده و شرایط محیطی، از جنس های مختلفی مانند لاستیک، پلی‌وی‌نیل کلراید (PVC)، پلی‌اورتان (PU) و یا سیمی ساخته می شوند.

دلایل پاره شدن تسمه نقاله

۱. وارد شدن ضربه و شوک ناگهانی

یکی از پرتکرارترین دلایل پاره شدن تسمه نقاله، وارد شدن ضربه یا فشار ناگهانی بیش از حد تحمل تسمه است. این مسئله بیشتر در خطوطی اتفاق می افتد که بار وارد شده به طور ناگهانی بر تسمه تخلیه می شود یا اجسام با وزن غیرمعمول روی نوار نقاله قرار می گیرند. به خصوص در صنایعی مانند معادن سنگین، ریخته گری یا فولادسازی که مواد اولیه وزن بالایی دارند، تسمه ها باید در مقابل شوک مقاوم طراحی شوند.

۲. تنظیم نبودن سیستم کشش و رولیک ها

یکی دیگر از موارد مهم در پاره شدن تسمه نقاله، تنظیم نادرست رولیک ها و کشش تسمه است. اگر رولیک ها هم‌راستا نباشند یا کشش تسمه بیش از حد باشد، تسمه تحت فشار یکنواخت قرار نمی گیرد و این موضوع منجر به ساییدگی موضعی، ترک خوردگی و پاره شدن تسمه می شود. بازبینی و تنظیم مکرر کشش تسمه و بررسی سلامت رولیک ها از موارد ضروری در خط تولید است.

۳. کیفیت نامناسب تسمه و مواد سازنده

استفاده از تسمه نقاله با کیفیت پایین و یا مواد اولیه نامرغوب، خود یکی از دلایل شایع پاره شدن تسمه نقاله به حساب می آید. تسمه های ارزان قیمت عموما دارای مقاومت کششی کمتری بوده و در معرض ساییدگی و پارگی سریع تری قرار دارند. انتخاب تسمه با کیفیت و متناسب با نوع مواد جابجاشونده و محیط کاری، تاثیر بسیاری در افزایش طول عمر تسمه دارد.

۴. آلودگی، مواد ساینده و گردوغبار

حضور گرد و غبار، رطوبت و مواد ساینده باعث می شود که تسمه در طول مسیر خود به مرور دچار خراش، پوسیدگی و در نهایت پارگی شود. بخصوص اگر سیستم نوار نقاله به صورت مستمر در محیط باز کار کند یا موادی با ذرات تیز (مانند سنگ معدن یا فلزات تیز) جابجا کند، خطر پاره شدن تسمه نقاله افزایش می یابد. رعایت نکات بهداشتی و تمیزکاری مداوم سیستم تاثیر بسزایی در پیشگیری از پاره شدن تسمه نقاله دارد.

۵. نصب یا تعمیرات غیر استاندارد

نصب نادرست تسمه نقاله یا استفاده از قطعات جایگزین نامناسب، تاثیر مستقیمی بر روی افزایش خطر پاره شدن تسمه نقاله دارد. در بسیاری از کارگاه ها، هنگام تعویض تسمه یا انجام تعمیرات، به استانداردهای نصب صحیح، انتخاب تسمه مناسب با مشخصات فنی نوار نقاله، یا سفت کردن صحیح تسمه دقت نمی شود. این موضوع باعث می شود که تسمه در مسیر خود به درستی حرکت نکند و دچار آسیب شود.

بررسی علائم هشداردهنده نزدیک شدن به پاره شدن تسمه نقاله

اغلب قبل از اینکه پاره شدن تسمه نقاله رخ دهد، علائمی مانند ایجاد ترک های سطحی، پارگی های کوچک کناری، لایه لایه شدن تسمه یا ایجاد صدای غیرعادی موقع حرکت وجود دارد. شناسایی و رفع به موقع این علائم کلید اصلی جلوگیری از وقوع پارگی گسترده تسمه است. توصیه می شود بازدید مداوم و برنامه ریزی شده به همراه اقدامات پیشگیرانه مانند تعویض تسمه های فرسوده یا تقویت بخش های آسیب دیده، جدی گرفته شود.

به نقل از وب سایت sungda: یکی از مهم ترین دلایل پاره شدن تسمه نقاله، وجود اجسام تیز یا فلزی در مواد انتقالی است که هنگام سقوط، به بدنه تسمه آسیب جدی وارد می کند و باعث پارگی طولی می شود. همینطور گیرکردن قطعات بزرگ مواد بین غلطک و شاسی یا نصب نامناسب تجهیزات کمکی روی نوار، از دیگر عوامل موثر هستند. طراحی غیر اصولی ترمینال تخلیه و اختلاف ارتفاع زیاد نقطه ریزش ماده نیز می تواند سبب ضربه شدید و نهایتا آسیب دیدن تسمه نقاله شود. بنابراین پاکسازی منبع مواد، حذف قطعات بزرگ و بازبینی منظم قطعات conveyor از جمله راهکارهای موثر جهت جلوگیری از پاره شدن تسمه نقاله به شمار می آید.

نقش طراحی و انتخاب صحیح نوار نقاله

نوع طراحی سیستم نوار نقاله، انتخاب ابعاد مناسب و هماهنگ بودن اجزای تشکیل دهنده آن با وزن و اندازه مواد مورد جابجایی، می تواند تاثیر زیادی در پیشگیری از پاره شدن تسمه نقاله داشته باشد. به طور مثال، استفاده از سیستم هایی با قابلیت تنظیم کشش یا نوار نقاله هایی با پوشش مقاوم در برابر سایش، طول عمر تجهیزات را افزایش می دهد.

نقش نگهداری صحیح در جلوگیری از پاره شدن تسمه نقاله

یکی از مهم ترین فاکتورهای موثر در سلامت و افزایش طول عمر تسمه، انجام منظم سرویس و نگهداری دوره ای است. بازرسی های دوره ای شامل بررسی وضعیت رولیک ها، تمیزی تسمه، کنترل کشش و نبود اجسام خارجی در مسیر حرکت تسمه، تاثیر مستقیمی بر پیشگیری از پاره شدن تسمه نقاله خواهد داشت.

تاثیر نوع مدل نوار نقاله بر پارگی تسمه

نوع و مدل نوار نقاله، جنس و طراحی قطعات آن نیز بر میزان استهلاک و احتمال پارگی تسمه تاثیرگذار است. بعنوان نمونه در خطوطی که از نوار نقاله حلزونی استفاده می شود، طراحی خاص مارپیچ گونه باعث پخش برابر فشار وارده بر تسمه شده و ریسک پارگی را کاهش می دهد. البته باید در نظر داشت که نگهداری و بازبینی مناسب این نوع تجهیزات همچنان ضرورت دارد.

تاثیر دمـای محیط و شرایط کاری بر پاره شدن تسمه نقاله

تغییرات دمایی شدید چه به صورت افزایش بیش از حد دما و چه به صورت سرمای شدید، می توانند باعث کاهش انعطاف پذیری تسمه نقاله و افزایش شکنندگی آن شوند. توصیه می شود در محیط های با دمای متغیرِ زیاد، از تسمه هایی با جنس مقاوم در برابر حرارت و سرما استفاده شود تا خطر پاره شدن تسمه نقاله کاهش یابد.

استفاده از نوار نقاله های ویژه برای شرایط خاص

در بسیاری از خطوط خردایش سنگ و معادن، از نوار نقاله سنگ شکن استفاده می شود که به دلیل طراحی خاص، توانایی جابجایی مواد تیز و سخت را دارد و ریسک پارگی تسمه کاهش می یابد. با این حال، حتی در این نوع سیستم ها نیز چکاپ و نگهداری منظم اهمیت زیادی دارد.

جمع بندی

در نهایت باید گفت که پاره شدن تسمه نقاله یک اتفاق پرهزینه و گاهی خطرناک در خطوط تولیدی است که می توان با رعایت برخی نکات ساده آن را تا حد زیادی کاهش داد. انتخاب تسمه با کیفیت و متناسب با نیاز خط تولید، تنظیم صحیح کشش تسمه و رولیک ها، انجام بازدیدهای دوره ای، تمیز نگه داشتن تجهیزات و واکنش سریع به نشانه های آسیب دیدگی مواردی هستند که باید رعایت شوند.

ره آوران صنعت قومس همواره آماده ارائه مشاوره تخصصی در زمینه انتخاب تسمه نقاله، طراحی و ساخت انواع نوار نقاله، انجام تعمیرات تخصصی و تامین قطعات یدکی استاندارد برای صنایع کشور می باشد. با رعایت توصیه های فنی و استفاده از خدمات تخصصی، می توان از بروز مشکلاتی مانند پاره شدن تسمه نقاله جلوگیری کرده و بهره وری خطوط تولیدی را به حداکثر رساند.